Konkordato: Borçlu ile Alacaklı Arasında Denge Sağlayan Bir Hukuki Mekanizma

Konkordato, borçlarını ödeyemeyen ya da ödeme güçlüğü çeken borçluların, alacaklıları ile bir anlaşma yaparak mali durumlarını düzeltmelerine ve iflastan kaçınmalarına olanak sağlayan hukuki bir çözümdür. Türkiye’de özellikle ekonomik kriz dönemlerinde sıkça başvurulan konkordato, 2018’de yapılan düzenlemelerle birlikte tekrar gündeme gelmiştir. Bu makalede konkordato kavramı, konkordato süreci ve güncel uygulamalara dair bilgiler ele alınacaktır.

Konkordato Nedir?

Konkordato, borçlu ile alacaklılar arasında yapılan bir tür anlaşma olup, borçlunun mali durumunu düzeltmesi ve borçlarını belirli bir takvim doğrultusunda ödemesi üzerine şekillenir. Konkordato, borçlunun iflas etmeden, alacaklılarla uzlaşarak borçlarını ödemesine olanak tanır. Bu süreçte, borçlunun malvarlığına bir koruma kalkanı sağlanır ve borçlu, ticari faaliyetlerine devam edebilir. Konkordatonun amacı, borçluya nefes aldırarak, borçlarını sürdürülebilir bir şekilde ödeme imkanı yaratmaktır.

Konkordato Türleri

1. Adi Konkordato: Borçlu, alacaklıları ile bir anlaşma yaparak borçlarının belirli bir kısmını öder ya da borçlarını yeniden yapılandırır. Bu konkordato türü, borçlunun ödeme gücüne göre borçlarının yapılandırılmasına dayanır. 2. Malvarlığının Terki Suretiyle Konkordato: Borçlu, malvarlığını alacaklılara devrederek borçlarının tasfiye edilmesini sağlar. Bu durumda, borçlu malvarlığının alacaklılar arasında paylaştırılmasını kabul eder ve borçlarından kurtulur.

Konkordato Süreci

Konkordato talebi, borçlunun mali durumunun bozulduğu ya da bozulma tehlikesi altında olduğu durumlarda yapılabilir. Konkordato süreci şu adımlarla ilerler:

1. Konkordato Başvurusu: Borçlu, yetkili mahkemeye konkordato talebinde bulunur. Bu başvuru, borçlunun ödeme güçlüğünü kanıtlayan belgelerle birlikte yapılır. Mahkeme, başvurunun kabul edilip edilmeyeceğine karar verir ve geçici konkordato kararı verebilir. 2. Geçici Konkordato Kararı: Mahkeme, konkordato başvurusu üzerine 3 aylık bir geçici mühlet kararı verebilir. Bu süre zarfında borçlunun malvarlığı hacizlere karşı korunur ve borçlunun ticari faaliyetleri devam eder. Geçici mühlet süresi, gerektiğinde 2 ay daha uzatılabilir. 3. Kesin Mühlet Kararı: Mahkeme, geçici mühlet süresinin sonunda borçlunun durumu hakkında karar verir. Eğer mahkeme konkordatonun başarılı olabileceğine kanaat getirirse, borçluya 1 yıl süreyle kesin mühlet tanır. Bu mühlet, alacaklılar arasında uzlaşmanın sağlanması ve borçlunun mali durumunu düzeltmesi için verilen bir süredir. 4. Konkordatonun Onaylanması: Mahkeme, konkordato projesini inceler ve alacaklıların onayını aldıktan sonra konkordatoyu kabul eder. Eğer alacaklılar konkordato projesini reddederse ya da borçlu, şartları yerine getiremezse mahkeme konkordato talebini reddedebilir.

Konkordatonun Güncel Uygulaması

Türkiye’de 2018 yılında yürürlüğe giren konkordato düzenlemeleri, ekonomik durgunluk dönemlerinde işletmelere bir çıkış yolu sunmuştur. Özellikle küçük ve orta ölçekli işletmelerin (KOBİ) bu süreçte konkordatoya başvurma oranları artmıştır. Ancak, konkordatonun kötüye kullanımı ve borçluların konkordato sürecini bir tür iflas erteleme olarak görmesi, hukuki düzenlemelerin sıkılaştırılmasına neden olmuştur. Alacaklıların haklarının korunması ve konkordatonun şeffaf bir şekilde yürütülmesi için son düzenlemelerde daha titiz bir denetim mekanizması getirilmiştir.

Son dönemdeki ekonomik zorluklar, konkordatoya başvuruların artmasına yol açmıştır. Bununla birlikte, konkordatoya başvuran şirketlerin bazıları mali durumlarını düzeltebilirken, bazılarının süreci başarılı bir şekilde tamamlayamaması iflaslarla sonuçlanmıştır. Yargıtay ve yerel mahkemeler, konkordato taleplerini inceleyip, başvuruların gerçekçi olup olmadığını sıkı şekilde değerlendirmektedir.

Sonuç

Konkordato, hem borçlunun iflastan kaçınmasını hem de alacaklıların alacaklarını makul bir süre içinde tahsil etmesini sağlayan önemli bir hukuki araçtır. Ancak konkordato sürecinin başarılı olabilmesi için borçlunun mali yapısının iyileştirilebileceğine dair inandırıcı bir plan sunması gerekmektedir. Güncel düzenlemeler, konkordatonun kötüye kullanılmasını önlemeyi hedefleyerek, hem borçlunun hem de alacaklıların haklarını dengeleyen bir mekanizma sunmaktadır.